Сиљановска-Давкова на самитот „Конкордија“: Крајно време е да се направат промени во ЕУ за начинот на одлучување
Претседателката Гордана Сиљановска-Давкова се обрати на годинашниот самит „Конкордија“, којшто секоја година се одржува паралелно со Генералното собрание на ОН.
Сиљановска-Давкова во обраќањето рече дека она што се ОН за светот, ЕУ е за Европа, мултилатерален проект со една врвна цел: мир на континентот и нагласи дека тоа се постигнува преку проширувањето врз основа на Kопенхагенските критериуми: демократија, владеење на правото, човекови права и слободи, и пазарна економија. Додаде дека Европската Унија не може да го брани мултилатерализмот во светот ако го изневерува на својот континент. Според неа, проширувањето не е техничко прашање, туку тест за тоа дали ЕУ ќе го одбере патот на concordia или discordia, дали ќе биде Унија на правила и стандарди, или Унија на двојни стандарди и контрадикции.
Претседателката посочи дека ние можеме да направиме сè што е потребно во економијата, реформите, но сепак, нашите преговори зависат од нашите соседи и констатираше дека за разлика од Скандинавија која ги поддржа балтичките земји за ЕУ, нашите соседи често користат вето при приемот на нови членки. Порача дека е крајно време да се направат промени во ЕУ за начинот на одлучување, што неодамна го потенцираше и претседателката на ЕК Урсула Фон дер Лајен.
Темите на Самитот ja опфаќаат глобалната економија и трговија; демократијата, безбедноста и геополитичкиот ризик; енергијата и транзицијата; здравствените можности и предизвици; човековите права и социјалниот напредок, како и иновативната технологија. Овој настан претставува еден од најзначајните форуми кадешто се собираат лидери од различни сектори: државници, бизнис елити, претставници на граѓанското општество и иноватори.
Во продолжение е интегралното обраќање на претседателката Сиљановска-Давкова.
Почитувани присутни, екселенции, дами и господа,
Дозволете ми да кажам дека имам огромна чест да се обратам на годинешниот самит на Конкордија. Мислам дека ова е клучен момент и за нашите земји, бидејќи оваа година славиме 30 години пријателство со Соединетите Американски Држави, но и за нашиот свет, момент кога меѓународниот поредок, втемелен на универзални правила, минува низ Сцилите и Харибдите на мултиполарноста.
Понекогаш велам дека сè уште сум професор по право, професор по уставно право на привремена работа во политиката и не можам а да не нагласам некои навистина застрашувачки работи. Она што сакам да го кажам на самиот почеток е дека ниедна држава или унија, без оглед на тоа колку е економски, политички или воено моќна, не може да преживее без конкордија. Конкордија се надоврзува и поврзува со мирот, а без единство не може да се постигне ништо.
Затоа, оваа година во мојот говор на Генералното собрание на ОН, но и овде, сакам да нагласам дека ова е важен потсетник во нашето време на discordia. Тоа значи дека постои ривалство, конфликти, несогласувања на речиси секое ниво, а кога велам на секое ниво, мислам на геополитичко, геоекономско и геокултурно ниво. Како што сите знаете, оваа година ја славиме 80-годишнината од основањето на Обединетите нации.
Тоа беше голем момент во животот на генерацијата од 1945 година, но сепак и многу важен. Зошто би сакала да кажам нешто за ова? Бидејќи наместо еден единствен универзално прифатен меѓународен поредок, сведоци сме на паралелни поредоци. Тие се појавуваат, секој од нив има свои правила, интереси и вредности.
И во такви услови, Европската Унија, која, како што сите знаете, не е држава, туку sui generis политички систем, исто така се соочува со многу предизвици. Она што можеби Обединетите нации го гледаат за светот, Европската Унија за нас Европејците го гледа за Европа – во основа мировен проект; нејзините основачи Роберт Шуман, Гаспери, Конрад Аденауер, сакаа да стават крај на војните и веруваа во унија и траен мир. И веројатно нивното верување било никогаш повеќе војна, но ние се соочуваме со војна.
Истото се случува и со Обединетите нации. Се појавија како мировен проект, а се соочуваат со војна. Дури и им беа доделени или освоија неколку Нобелови награди за мир, 12 награди, мислам.
Но, ние се соочуваме со војна. Значи, за некој како мене, кој сè уште верува во правото, правдата, моралот, етиката, шокантно е она што се случува затоа што секој ден слушаме многу чудна идеја дека сè уште живееме во светот на Тукидид, особено во меѓународната политика. Замислете Тукидид, кој во 5 век ги напиша Пелопонеските војни, е најповторуваната личност.
Зошто? Затоа што неговите мисли одат рака под рака со таканаречената реална политика, во која моќните прават што можат, а слабите – што мораат. За жал, јас доаѓам од мала земја, јас сум македонска претседателка и не можам да го разберам ова. Зошто? Затоа што сега живееме во 21 век, а има институции како Обединетите нации, има судови, исто така постои Европската унија, постои и Советот на Европа.
Значи, навистина, ако светот е ист, има многу прашања. Дали можеме да бидеме посветени на макијавелизмот? Бидејќи, да, за Макијавели целта беше најважна, не е важно каква цел е, и секоја алатка беше оправдана, движејќи се кон или достигнувајќи ја целта. Резултатот го гледаме, резултатот е видлив.
