Бахмут гори – што ќе се случи ако падне?
Командантот на копнените сили на Украина ги посети војниците во Бахмут вчера по втор пат за помалку од една недела, како одраз на несигурната положба во која се наоѓаат украинските сили додека ги држат своите позиции во разурнатиот град. Генерал-полковник Олександр Сирскиј предупреди во изјавата дека Русија ги става „најподготвените единици“ во борбата и рече дека се занимава со проблематични прашања поврзани со зголемување на одбранбената способност на единиците на фронтот.
Русија започна офанзива за заземање на Бахмут во август, а борбите оттогаш ретко престануваат. Иако Украина постави силна одбрана, во последниве недели московските сили постигнаа придобивки што ги доведе во опасност критичните патишта околу градот. Овие патишта се клучни за снабдување со војници, но и за повлекување доколку е потребно, пишува The New York Times.
Командантите велат дека засега малку ги потиснале руските трупи, намалувајќи ја заканата од артилериски оган на главниот пат што минува југозападно од градот.
Украинските команданти велат дека сакаат да издржат онолку долго колку што можат и да нанесат загуби на непријателските сили дури и ако на крајот не можат да го задржат градот. Предизвикот е тајмингот, односно да се постигне повлекувањето, доколку е потребно, да се изврши на начин што ќе ги минимизира загубите.
Евгениј Пригожин, основачот на платеничките сили на Вагнер кои помогнаа во нападите на Русија врз Бахмут, објави видео во петокот во кое се потсмеваат на Украинците, тврдејќи дека им останала само една рута за бегство и го повикува претседателот Володимир Зеленски да нареди повлекување.
„Бигалата се затвораат“, рече Пригожин. Не е првпат Пригожин да дава ветувачки изјави, од кои многу се покажаа како лажни. Но, неизвесноста на украинската контрола над Бахмут е очигледна со недели.
Во петокот, еден командант на единицата за беспилотни летала рече дека тој и неговите војници биле извлечени. Не беше јасно дали тоа беше одмор по исцрпувачки битки или нешто друго. Тој не даде повеќе детали.
Која цена е подготвена да ја плати Украина?
Многу високо.
Битката кај Бахмут е најдолгиот и најупорниот руски напад во војната. Двете страни претрпеа големи загуби. Ниту една страна не ги открива своите жртви, но украинските команданти тврдат дека убиваат по 800 Руси дневно. Украинските медицински лица на фронтот велат дека секојдневно лекуваат десетици свои ранети војници, што е показател за интензитетот на борбите.
„Задачата на нашите сили во Бахмут е да му нанесат што повеќе загуби на непријателот. Секој метар украинска земја чини стотици непријателски животи“, рече во петокот Володимир Назаренко, заменик командант на Националната гарда на Украина.
Украинските власти укажуваат на битките за Северодонецк и Лисичанск во текот на летото за да ја објаснат нивната стратегија. Соседните градови, лоцирани во областа Луганск на исток, беа бомбардирани со недели пред да паднат. Во тоа време, многумина се сомневаа во внимателноста да се чуваат суштински мртвите градови со оглед на неверојатната загуба на животи. Во екот на битката, украинските власти процениле дека стотици украински војници биле убиени и ранети секој ден.
Сепак, полковникот Серхиј Черевати, портпарол на Источната команда на Украина, изјави дека со задржувањето на руската армија во тие градови, Украина успеала сериозно да ги деградира борбените способности на непријателот, што го отворила патот за успешна контраофанзива на есен.
Што може да ги натера Украинците да се повлечат?
Најголем ризик за украинските сили е можноста да бидат опколени и принудени да се предадат или уништат. Но, понепосреден ризик е Русија да го оневозможи снабдувањето со украински борци околу Бахмут.
Постојат три главни артерии кои обезбедуваат витални линии за спасување за илјадниците украински војници кои се борат во градот. Според војниците и доброволците кои редовно ја користат маршрутата, руските сили пресекоа една од маршрутите и се затвораат на другите два главни патишта.
Тие велат дека патот од Бахмут до Часив Јар – неколку километри на запад – сега е под редовно гранатирање и дека руските сили започнуваат напади за да го затворат. На југозапад, каде што украинскиот контранапад донекаде ги потисна Русите, главниот пат се уште е под силно гранатирање, но според командантите во областа Бахмут е побезбеден отколку што беше.
„Непријателот се обидува да напредува и да извршува напади не секој ден, туку речиси секој час“, рече Назаренко, заменик командант на украинската национална гарда, кој патува по тој пат, но додаде дека линијата за снабдување на Украина останува солидна.
Ако тоа се промени – што може да се случи секој ден – тогаш најверојатно ќе се променат и пресметките на воените и политичките лидери на Украина.
Украинското засилување беше испратено оваа недела, според украинските команданти, но не е јасно дали тие се таму за да помогнат во повлекувањето или да се обидат да го задржат градот подолго.
Како изгледа борбата?
Гори Бахмут, од запалените згради се крева чад. Експлозиите се постојани, а артилеријата ече од сите страни. Украински и руски беспилотни летала кружат низ небото, наоѓајќи цели и фрлајќи бомби.
Тоа беше сцената последен пат кога новинарите на Њујорк Тајмс го посетија разурнатиот град оваа зима. Тешко е да се процени што се случува сега – неодамнешните обиди за собирање сателитски снимки беа попречени од облачноста. Но, судејќи според видеата и изјавите објавени од украинските војници и доброволци интервјуирани од Њујорк Тајмс за време на битката, тоа е речиси исто или полошо.
Се чини дека Русите сега имаат намера да урнат толку многу згради што Украинците веќе немаат каде да се засолнат и да им возвратат на руските војници.
Надвор од градот, каде Украина воспостави прстени на одбранбени позиции наменети да ги запрат руските напади од север, исток и југ, борбите продолжуваат.
Украинските сили гаѓаат руски оклопни возила на отворени рамнини и се кријат во шумите. Русија испраќа бранови пешадија да упаднат во украинските ровови.
Украинските власти исто така велат дека нивното евентуално повлекување значи дека Русите едноставно ќе продолжат кон уништување на следниот град на картата. Тоа би бил Часив Јар.
Што ако Бахмут падне?
Украина сè уште контролира околу половина од регионот на Доњецк, а воените аналитичари велат дека Москва најверојатно ќе се бори да го искористи Бахмут како отскочна даска за расчистување на целиот регион. Одбранбените линии на Украина ќе се повлечат, а војната за трошење најверојатно ќе продолжи, на само неколку километри на запад.
Меѓутоа, исфрлањето на Украинците од градот ќе му даде на Кремљ способност да ја промовира битката како победа по неколкумесечни деморализирачки неуспеси.
Украина со месеци се подготвуваше за падот на Бахмут, иако цврсто го држеше градот. Украинските сили ги консолидираат своите позиции во Часив Јар, а хуманитарните работници и волонтерите ги засилија напорите да ги евакуираат цивилите кои останаа во градот и оние кои успеваат да излезат од Бахмут, каде што се проценува дека останаа околу 3.000 цивили.
Командантот на украинската единица за беспилотни летала, на која и беше кажано да се повлече, рече оваа недела дека битката станува се потешка од ден на ден: „Трошоците за одбрана на градот се огромни, а Бахмут е се потешко да се одржи“.