Со новиот закон побрзо до германско државјанство, но има одредени пречки

Германската влада усвои предлог законот за полесно стекнување германско државјанство. Со него, според пишувањата на тамошните медиуми, некои би требало полесно да го добијат, но други би можеле да бидат отфрлени побрзо – поради дупките во законот.

Инас Шариф и нејзиниот син дојдоа во Германија пред шест години – како дел од таканареченото „обединување на семејството“. Таа Сиријка денес живее одвоено од сопругот. Таа е самохрана мајка. Таа многу би сакала да добие германско државјанство. За неа и нејзиниот син, вели таа, тоа би значело безбедност. 

– Сакаме да останеме овде и да не се плашиме дека во одреден момент ќе не вратат назад – кажа Шариф. 

Планираната реформа на Законот за државјанство, за која владејачката германска коалиција веќе се согласи со коалицискиот договор, треба да им овозможи на луѓе како Шариф побрзо да се натурализираат. Сепак, во еден сегмент тоа може да и стане проблем, пишува Дојче веле.

Во средата, на 23 август, германската влада усвои предлог-закон што го виде јавната телевизија АРД од Берлин. Според овој нацрт, натурализацијата треба да биде можна во иднина главно по пет години – наместо досегашните осум. Со „посебни интеграциски достигнувања“ и добро познавање на јазикот и по три години.

Безбедност на постоењето

Сепак, има една „финта“: предусловот за обезбедување на сопствени средства за живот беше и треба да остане главен предуслов за стекнување германско државјанство. Како општо правило, никој што добива пари од државата не треба да добие државјанство. Во оваа смисла, Законот за државјанство би можел да стане построг од порано.

Тоа може да биде проблем за Шариф. Во моментов, како дел од нејзината преквалификација, посетува училиште за социјално-педагошки асистент и зависи од државните грантови. Можеби така ќе остане и во иднина, бидејќи нејзиниот син е аутист и му треба многу грижа. Постојана работа во моментов не и е возможна.

Досега имаше исклучок за сите оние чии околности се такви што „самите не се одговорни“ за користењето на државната помош. Ова значи, на пример, дека некој не може да најде работа поради инвалидитет. Меѓутоа, во минатото, властите и судовите ја толкуваа регулативата со различен степен на строгост.

Посебни исклучоци

Сега тој став е целосно избришан и на негово место се наведени посебни исклучоци: на пример за таканаречените „гастарбајтери“ кои дошле на работа во Сојузна Република Германија од 1950-тите до 1970-тите, и за т.н. работници кои дошле во ГДР до 1990 година. Исто така, треба да има исклучок за луѓето кои не се самовработени, но работат со полно работно време и го работеле тоа најмалку 20 месеци во последните 24 месеци – и за родителите кои живеат со дете и друг родител кој работи со полно работно време.

Ваква формулација не беше предвидена во првиот предлог-закон на Министерството за внатрешни работи на Германија. Додадено е само во втората верзија, која министерката Ненси Фесер (СПД) ја претстави во мај. Тоа значи дека секој што ќе добие германско државјанство мора да биде „економски интегриран“.

Планираната листа на исклучоци не вклучува, на пример, самохрани родители кои не можат да работат или можат да работат само со скратено работно време за да се грижат за своите деца, членови на семејството на кои им е потребна грижа, лица со попреченост и, последно, но не и најмалку важно, специјализанти и студенти.

Многумина жестоко го критикуваат. Во предлог-законот, кој сега треба да го усвои Владата, во образложението експлицитно се споменува проблемот и се посочува дека овие лица можат да се натурализираат преку уредбата за тешкотии „доколку презеле се што е објективно можно и субјективно разумно за трајно да се обезбеди нивното постоење“.

Станува збор за т.н оценил натурализација согласно член 8 од Законот за државјанство. Според таа одредба, нема право на државјанство, туку прашање е како тоа го оценуваат надлежните служби. Во пракса, на пример, од ова во моментов имаат корист професионалните спортисти кои треба да бидат вклучени во националниот тим.

Повеќе државјанства, помалку сертификати за јазици

Треба да има уште една промена во една многу фундаментална точка: да се отстрани условот дека треба да се откажете од вашето претходно државјанство. Во пракса, денес веќе е случај дека двојното или повеќекратното државјанство е правило, а не исклучок за натурализираните лица. Стапката се зголемува со возраста, а во 2022 година изнесувала 74 проценти. Ова се должи на голем број исклучоци, на пример за сите граѓани на ЕУ и Швајцарија – или ако откажувањето од претходното државјанство не е можно или е можно само под особено тешки услови. Според податоците на Федералниот завод за статистика, минатата година 99,9 отсто од Сиријците го задржале сириското државјанство.

Треба да има и поедноставувања во докажувањето на јазичните вештини. За членовите на генерацијата гастарбајтери ова треба да биде доволно за непречена комуникација во секојдневниот живот.

Со реформата, федералната влада сака на странците кои постојано живеат во Германија да им даде „значително поатрактивна понуда“ за стекнување германско државјанство од претходно. Таа се надева дека тоа ќе даде поттик за „брза интеграција“. Државјанството доаѓа со права и обврски. Поточно, целосно политичко учество како учество на сојузни избори е можно само со германски пасош.

Според податоците на Сојузниот завод за статистика, стапката на натурализација минатата година била 3,1 отсто од странското население кое живеело во Германија најмалку десет години – нешто повеќе од претходните години. Натурализирани се особено голем број Сиријци кои дојдоа од 2015 година, пишува Дојче веле.

Сојузното Министерство за внатрешни работи сака до 2028 година да провери дали промените довеле до повисока стапка на натурализација. Откако владата ќе го усвои законот, за него мора да расправа и да го одобри Бундестагот.