Пукна пријателството, Зеленски бесен: „Ни забоде нож во грб“

Полскиот премиер Матеуш Моравјецки тврди дека виновниците за новонастанатата ситуација не се Киев и Варшава, туку Брисел со неговите одлуки.

Русија повторно почна да го блокира извозот на украинско жито од пристаништата на Црното Море. Освен тоа, секојдневно ги ракетира силосите и пристаништата на Црното Море и Дунав за целосно да го спречи извозот.

Блокирани се околу 20 милиони тони жито. Поради оваа причина, Европската унија ја воспостави таканаречената рута на солидарност, односно транспорт на жито со железница или камиони преку земјите најблиску до Украина – Полска (главно) и Унгарија, Романија, Словачка и Бугарија.

Но, тука се појавија проблеми за локалните фармери. Имено, во мај 2022 година, Брисел без да размислува за потребите на тие земји, велат во Варшава, ги укина царините и квотите за извоз на украинска пченица и други земјоделски производи. Поради ова падна цената на украинските жита, што ги направи производите од тие земји неконкурентни и предизвика незадоволство кај локалните земјоделци.

Само во првиот квартал од 2023 година, поради ваквата одлука на Брисел, Полска, Унгарија, Романија и Словачка купиле речиси 30 отсто од украинските земјоделски производи, пишува рускиот независен портал Медуза.

Поради ова, земјоделците во Полска се побунија, па дури и залепија плакати по железничките линии на кои пишува „Украинска пченица, полско ѓубриво и дизел – ќе го уништат селанецот“. Во Полска, на таа платформа се појави и здружението со политички амбиции „Измаменото село“ (Oszukana Vies), кое спроведе неколку акции блокирајќи ги граничните премини и железничките пруги.

Затоа алармот заѕвони во Полска, која вообичаено најмногу и помага на Украина (најголемото количество оружје и друга помош за Украина се доставува преку Полска), особено во владејачката партија Право и Правда (ПиС), бидејќи парламентарните избори се во падот.

Нивната најголема изборна база е токму руралното население, а граѓанската опозиција е во пораст, па „писателите“ беа загрижени за нивните изборни резултати. Имено, полските добавувачи почнале да купуваат и евтино украинско жито, бидејќи транспортот не бил ограничен само на „транзит“, со што ги загрозувале сопствените селани и почнале да се создаваат вишоци кои никој не сакал да ги купи.

Поради ова, Европската комисија воведе ембарго на украинските житарки во тие пет земји од „првата линија пченица“ до 15 септември 2023 година, а дополнително бараат ЕУ да сноси одредени трошоци, но и да не „добие ниту едно украинско жито. заглавени во Полска“.

Полскиот министер за земјоделство Роберт Телус, кој го смени Хенрик Ковалчик во април поради нови проблеми (селаните му гаѓаа со јајца кога тој дојде да ја „објасни“ ситуацијата), рече дека оваа мерка „не е насочена против никого, особено не против Киев. веќе беше донесен за заштита на полските селани“.

Ова предизвика негодување во Киев, па украинскиот претседател Володимир Зеленски изјави дека тоа е „нож во грб“ за Украина, во време кога Русија се повлече од Црноморскиот договор за пченица и го спречува извозот на украинското жито по морски пат. Со цел да се смират тензиите, Литванија предложи украинското жито да се транспортира преку балтичките држави до нивните пристаништа – Клаипеда и Талин и некои други пристаништа во Естонија и Латвија, пишува Politico.

Полскиот премиер Матеуш Моравјецки тврди дека виновниците за новонастанатата ситуација не се Киев и Варшава, туку Брисел, со нивните одлуки кои не ги земале предвид интересите на нивните источни членови, но незадоволните селани сè уште го вперуваат прстот главно кон полската влада. .

Моравјецки забележува дека ЕУ ќе мора да го субвенционира транзитот на украинската пченица и да ги компензира загубите.

Министерот Телус се закани дека ќе објави список на полски компании кои купуваат и препродаваат украинска пченица (заобиколувајќи ги полските производители), но предизборната кампања најверојатно ќе започне.

Од друга страна, Букурешт, на пример, одлучи дека украинското жито што минува низ романска територија не смее да се продава во Романија и ги запечати вагоните.

Како ќе се реши оваа криза со жито, која се заканува со значителни политички пресврти, а Путин има намера да ја искористи заканата од глад како средство за политички притисок?

Во Санкт Петербург почнува самитот Русија-Африка, кој, се чини, не ги исполни очекувањата на Кремљ од самиот почеток. Имено, на средбата ќе дојдат само 17 шефови на држави или влади, пет земји не одговорија, а останатите ќе ги претставуваат пониски функционери, некои само на ниво на амбасадори. Путин на секој од учесниците му вети приватна средба.ju