Македонија заглавена на европското дно во третманот на отпадните води

На Македонија сè поизвесно ѝ претстои да побара „транзициски период“ од Европската
Унија за да се усогласи со европските стандарди за управување со отпадните води.

Најголемите предизвици и понатаму се врзани со Поглавје 27 – управувањето со
водите и отпадот. Според Акцискиот план за имплементација на европските директиви
за отпадни води и вода за пиење, предвидената сума изнесува околу 1,2 милијарди
евра, а целосното спроведување е проектирано до 2041 година.

Иако според податоците од Заводот за статистика третманот на отпадните води преку
јавни комунални мрежи е зголемен за речиси 3 пати во периодот 2001–2021,
напредокот е далеку од доволен.

„Фактот што голем дел од изградената канализациска мрежа не води кон современи
колекторски системи е алармантен и мора да ја загрижи јавноста, институциите и
општините“, се наведува во Индикаторскиот извештај за животна средина 2022.
Само во 2022 година, количината на непречистени отпадни води е зголемена за речиси.

20% во споредба со претходната година. Најголем дел завршуваат во подземни води
(44,3%), а најмногу пречистени води се испуштаат во реките (22,9%).

Националната стратегија за води 2012–2042 укажува дека дел од трошоците за
канализацијата и отпадните води се вклучени во сметките за водоснабдување. Таму
каде што мрежата е обновена или изградена, процесот на собирање и пренесување
функционира ефикасно. Но, ризикот да се изгубат веќе обезбедени европски средства
е голем, бидејќи дел од проектите тапкаат во место.

Особено проблематична е состојбата во Битола, трет град по големина во државата,
каде што над 110 илјади жители сè уште чекаат пречистителна станица и нова
канализациска мрежа. Реката Драгор продолжува да биде главен испуст за отпадните
води. Иако е потпишан договор за изградба на пречистителната станица,
канализационата мрежа – како втора и неопходна фаза – останува без решение.

Договор со изведувач не е склучен, иако тендерот одамна е завршен.

Во меѓувреме, податоците на Евростат ја потврдуваат позицијата на Македонија:
заедно со Косово и Србија останува на самото европско дно кога станува збор за
управувањето со отпадните води.