КОЈ СТОИ ЗАД УНГАРСКАТА КОМПАНИЈА КОЈА БЕШЕ НАДЗОР НА РАБОТИТЕ НА СТАНИЦАТА ВО НОВИ САД? Сите детали за бизнис зделките

Работа за
надзор над реконструкцијата на пругата кон Унгарија ја доби компанијата Утибер,
чии мнозински сопственици се од Унгарија, пишува Форбс Србија. Ова го
потврдуваат и податоците на порталот за јавни набавки, каде што може да се види
дека тие се една од фирмите што ја добиле работата (на својата веб-страница
наведуваат дека се водечки член на групата понудувачи).

Зоран Ѓајиќ, поранешен надзорник на дел од таа работа, вчера
за телевизијата Н1 изјави дека тие ја надгледувале реконструкцијата на зградата
на железничката станица во Нови Сад. Утибер е присутен во Србија веќе 10
години. Во јуни 2014 година во Нови Сад е основана компанијата Project biro
Utiber.

Директорот е хрватски
државјанин

Според податоците на АПР, нејзин мнозински сопственик е
унгарската компанија Утибер Кожути Берухазо со 85 отсто од акциите, додека
останатите 15 отсто ги поседува хрватскиот државјанин Миодраг Јовиќ од Белград,
кој е и директор. Оваа компанија има своја подружница и во Суботица.

Кога компанијата беше основана во Србија, унгарската Утибер
имаше удел од 75 отсто, додека 25 отсто му припаѓаа на српскиот државјанин
Синиша Павловиќ од Ада. Тој ја напушта сопственоста во 2019 година, кога Утибер
станува сопственик на компанијата.

Досегашниот косопственик Миодраг Јовиќ беше назначен за
директор во јануари 2018. Во февруари 2021 година станува партнер на Унгарците,
бидејќи тогаш ги стекнува првите 10 проценти од компанијата. Во април минатата
година ги достигна сегашните 15 проценти.

Од почетокот на август минатата година, UTIBER Közúti
Beruházó Kft има регистрирана филијала и во Србија. И Канцеларијата на проектот
и подружницата се регистрирани на иста адреса во Нови Сад. И двете имаат ист
код на активност – 7112, односно инженерски активности и технички консалтинг.

Голем раст на
приходите и профитот

Прегледот на финансиските извештаи на Project biro Utiber
покажува дека оваа компанија бележи голем раст во последните четири години.

На пример, од пандемијата во 2020 година, нивниот вкупен
приход е зголемен речиси 17 пати. Кога „удри КОВИД-19“, тие остварија приходи
од 135,48 милиони динари. Следната година скокнале на 474,6 милиони динари, во
2020 година на 825 милиони, а лани заработиле скоро 19 милиони евра.

Тие поминаа уште подобро со профит. Во истиот период, нето
добивката скокна дури 90 пати. Во 2020 година заработиле 4,8 милиони динари.
Потоа добивката се зголемува на 80,6 милиони во 2021 година, па на 113,7
милиони во 2022 година, а лани „застана“ на 434,5 милиони.

Секоја година го зголемуваа бројот на вработени, па од 23
отидоа на 63 работници. Иако матичната компанија од Унгарија се јавува како
мнозински сопственик на Утибер во Србија, вистинските сопственици се двајца
унгарски државјани. Ѓерѓ Лакикс има 44 отсто од компанијата, додека Ласло
Алмаси има 30 отсто.

Бројни работни места
во Србија

Вкупната вредност на овие договори е 8,74 милијарди динари
со вклучен ДДВ или речиси 75 милиони евра. Сепак, треба да се има предвид дека
на повеќето тендери Утибер учествуваше во конзорциуми со други компании, па
затоа ја дели вредноста на овие договори. Најмногу договори, од кои седум, се
склучени со компанијата Инфраструктура железница Србија. Меѓу овие задачи е и надзорот на реконструкцијата на
железницата, што е и највредниот договор: 4,75 милијарди динари со ДДВ.

Од податоците од порталот за јавни набавки и од нивната
веб-страница може да се види дека Project Bureau Utiber не обезбедува само
професионални надзорни услуги. Тие се вклучени и во одржувањето на два моста во
Нови Сад. Тие вршат задачи на технички преглед и техничка контрола на
проектите. Во Србија, меѓу другото, се занимаваат и со изработка на техничка
документација.

Голем договор со
Министерството за финансии

Иако имаат само еден договор со Министерството за финансии,
тој е можеби најинтересен. Станува збор за проектен менаџмент, градежен
менаџмент и надзор на изградбата на Националниот стадион во Сурчин.

Станува збор за зделка вредна 1,65 милијарди динари со
вклучен ДДВ, што е втор најголем договор што го имаат во Србија. Третиот
најголем договор, исто така поврзан со Националниот стадион, изнесува 1,07
милијарди динари. Тој е склучен со Министерството за градежништво и се однесува
на надзорот на изградбата на пругата до стадионот во Сурчин.

Project biro Utiber учествуваше на неколку тендери со
својата матична компанија од Унгарија,
а во пет постапки се натпреваруваше заедно со унгарската компанија Викоти
Мернок Ирода.

Врски со најбогатиот Унгарец

Во јули годинава,
Форбс Унгарија објави дека на овие две компании им била доделена работата за
изградба на Националниот стадион во Србија. Како титула, беше наведено дека
работата им била доделена на подизведувачите на Лоринц Мезарош.

За Утибер Форбс наведува
дека е специјализиран во областа на нискоградбата и транспортната
инфраструктура, додека за Викоти е наведено дека се занимаваат со планирање на
изградба на патишта и железници, а се активни и во областа на управувањето со
водите. Форбс додава дека тие се редовни подизведувачи на Лоринц Мезарос.

За нив со сличен
тон пишуваше и порталот 444.hu. Во текстот од 2022 година се наведува дека во
јавните набавки малку се зборува за подизведувачи, иако тие го вршат
најголемиот дел од работата. „Имињата на Лоринц Мезарош и Ласло Шија се познати
низ целата земја, но нивните подизведувачи скромно се кријат во позадина“,
пишува 444. Пишувајќи за концесијата за автопатот што ја добија двајцата
бизнисмени, наведуваат дека од тоа ќе имаат корист и седум подизведувачи на работата.
Меѓу нив се Утибер и Викоти.

Според Форбс, Мезарош
во моментов е најбогатиот Унгарец. Тој го престигна долгогодишниот директор на
ОТП банка, Шандор Чањи.

Според сегашната
листа на Форбс, неговото богатство се проценува на 1,7 милијарди долари. Пред
шест години беше 1,1 милијарда, а кога првпат се појави на листата во 2014
година имаше „само“ 24 милиони евра.

Како што
истакнува неговиот опис, во 1990 година основал мала компанија за инсталација
на гас во селото Фелцут, родното место на унгарскиот премиер Виктор Орбан.
Седум години Мезарош беше „градоначалник“ на ова село, кое има помалку од две
илјади жители.

Форбс не
потсетува дека Орбан ја основал фудбалската академија Ференц Пушкаш и го
назначил Мезарош за нејзин претседател. Медиумите пишуваат дека тие се
пријатели од детството и дека фудбалот ги споил. Тој, исто така, се цитира дека
рекол дека „Бог, среќата и Виктор Орбан“ одиграле важна улога во неговата
кариера.

Проширување на деловната империја

Форбс додава дека
благодарение на договорите со државата, компанијата Meszáros&Meszáros
станала главен играч во градежниот сектор. Индекс.ху пишува дека оваа компанија
во 2006 година имала приходи од 60 илјади евра, а во 2015 година достигнале 60
милиони, што е раст што ниту Амазон ниту Фејсбук не успеале толку брзо да го
постигнат.

Во медиумите се
појавија тврдења дека добил безброј тендери, од кои голем дел биле финансирани
од фондовите на ЕУ. Истражувачката невладина организација Atlatszo наведува
дека во 2018 година добила тендери во вредност од 826 милиони евра, од кои 93
отсто од средствата се од европските фондови. Index.hu наведува податоци за
2016 година дека во таа година неговата главна компанија добила 400 милиони
евра на тендери, а другите бизниси уште 300 милиони.

Покрај градежниот
бизнис, Лоринц Мезарош разви бизнис и во земјоделството. Во еден момент влезе и
во медиумскиот бизнис, а со Ласло Шиј влезе и во финансискиот сектор со
купување на МКБ Банка. Сопственик е и на неколку хотели и на тој начин го проширил
својот бизнис со туризам, а работи и во секторот за недвижнини.

фото: EPA-EFE/ANDREJ CUKIC